*Als tweede werk kunt u gaan luisteren naar één van dé absolute hoogtepunten van de 20e eeuwse klassieke balletmuziek, Maurice Ravel's magnum opus; Daphnis et Chloé.
Deze kleurrijke partituur, compleet met een woordloos koor (het koor zingt geen teksten, maar alleen klinkers, waardoor het klankenspectrum van het orkest enorm vergroot wordt) werd door Ravel als "een grote choreografische symfonie", en als "een groots muzikaal fresco" omschreven. De maestro beschouwde zijn Daphnis et Chloé als zijn beste werk. Zijn mening wordt in dit verband niet alleen wereldwijd gedeeld, maar de imposante muziek van dit ballet wordt zélfs gezien als onbetwist de kwalitatief allerbeste Franse balletmuziek die ooit gecomponeerd is! Collega-componist Stravinsky (ook niet de minste) was ook zéér onder de indruk: “......Daphnis et Chloé is niet alleen Ravel's beste werk, maar ook één van de mooiste kunstwerken uit de Franse muziek”.
Weinig composities bezorgden Ravel zoveel hoofdbrekens als Daphnis et Chloé.
De opdracht voor dit ballet kreeg Ravel in 1909 van Sergej Diaghilev; de legendarische leider van Les Ballets Russes. Dit balletgezelschap zocht een nieuw werk voor hun eerste optreden, nadat ze zich vanuit Rusland in Parijs gevestigd hadden. Ravel ging samen met choreograaf Fokine aan het werk, maar hij voelde zich wat ongemakkelijk door de nogal erotische aard van het scenario dat geschreven was door Fokine. Het scheppingsproces verliep daardoor uiterst moeizaam; de twee heren wisten pas na lange tijd een werkbaar compromis te bereiken waardoor deze langgerekte liefdesidylle pas in 1912 in première kon worden gebracht.
Als ballet kende Daphnis et Chloé een bescheiden succes, maar als zelfstandig muziekwerk kreeg het, integraal of in de vorm van de orkestsuites meteen een klassieke status en leeft Daphnis et Chloé vooral voort in de concertzaal.
Overigens, behoren veel balletpartituren inmiddels tot het ijzeren concértrepertoire; componisten schreven, vooral vanaf de 19e eeuw, vaak grote, en soms zelfs zó'n enorm grote orkestbezettingen voor, dat die partituren vanwege kostenoverwegingen met kleiner bezette orkesten uitgevoerd werden, maar ook omdat in de vaak (te) kleine orkestbakken van theaters die grote orkesten niet volledig geplaatst kunnen worden, waardoor de kleurrijke partituren niet optimaal tot klinken gebracht kunnen worden, terwijl op de concertpodia, waar men die grote orkestbezettingen wél plaats kan bieden, die partituren wél in volle glorie tot klinken gebracht kunnen worden!
Daphnis et Chloé ontlokte opdrachtgever Diaghilev de gevelugelde uitspraak:
“Ravel, het is een meesterwerk, maar het is geen ballet. Het is een schilderij van een ballet!”
En dat klopt, luister bijvoorbeeld alleen maar eens naar de openingsscène, "Lever du jour", dat één van één van de mooiste verklankingen van een zonsopgang uit de muziekgeschiedenis is, en de finale; Danse générale (Bacchanale) wordt zelfs tot de meest opwindende momenten uit de hele muziekliteratuur gerekend..............

Maurice Ravel (1875-1937); deze Fransman (met Zwitserse en Baskische voorouders)staat bekend vanwege zijn onge-evenaard muzikaal vakmanschap en perfectie van vorm en stijl.
Al op veertien-jarige leeftijd ging hij studeren aan het Parijse conservatorium en schreef hij al een paar meesterwerken. Ravel is namelijk een van de weinige componisten van wie vroege werken nauwelijks minder volwassen lijken dan die uit zijn latere leven, want die vroege meesterwerken laten al de verbazingwekkende vroege perfectie van stijl en vakmanschap zien die de kenmerken zijn van Ravel's hele oeuvre. Hij verrijkte de literatuur van de piano met een reeks meesterwerken voor piano-solo, zoals Miroirs en de formidabele Gaspard de la nuit, die een uitdaging voor elke pianist zijn. Daarnaast heeft hij ook nog twee virtuoze pianoconcerten geschreven. Als één van de eersten nam hij jazz-elementen op in zijn muziek. Zijn hele oeuvre is direct als van Ravel te herkennen, en is onmiskenbaar op en top Frans!

Ravel laat in Daphnis en Chloé een verloren gegane wereld horen, Arcadië, een mythisch landschap in het Oude Griekenland waar alleen schoonheid, harmonie en vrede heerste. Naast liefdestaferelen kleuren tal van natuurlijke schouwspelen dit schilderachtige programma: van maanlicht en sterrenhemels tot paradijselijke vogels en panoramische vergezichten.Ondanks alle pais en vree creëerde Ravel toch een grote spanning in dit werk.
Daphnis et Chloé; naar een romantische liefdesgeschiedenis uit de derde eeuw geschreven door Longos (Grieks schrijver, 3e eeuw na Christus) in het kort; de twee geliefden Daphnis en Chloé uit de herderswereld, waarin we schaapherders, meisjes, piraten, en de god Pan tegenkomen; Daphnis krijgt te maken met de mede-aanbidder Dorcon en Chloé wordt ontvoerd door een stel piraten. Na de nodige belevenissen is er natuurlijk tot slot een happy end. Het werk bruist van allerlei voorvallen die je niet in detail hoeft te kennen om tóch enorm van deze fenomenale muziek te kunnen genieten. 

*Arthur Honegger (1892-1955): wordt gerekend tot de belangrijkste componisten van de twintigste eeuw. Hij is geboren in Frankrijk, heeft het grootste deel van zijn leven in Parijs gewoond, maar heeft de Zwitserse nationaliteit.
Samen met Louis Auric, Louis Durey, Germaine Tailleferre, Francis Poulenc en Darius Milhaud vormde Honegger vanaf 1920 de Groupe des Six.
Deze zes jonge Franse componisten werkten samen onder het motto; L’Art pour l’art (kunst om de Kunst) en componeerden, beïnvloed door oa Igor Strawinsky en Erik Satie korte muziekstukken met jazz-, en Zuid-Amerikaanse invloeden kermisachtige muziek waarmee ze zich afzetten tegen de pompeuze romantische muziek van oa Richard Wagner en het impressionisme van landgenoten Claude Debussy en Maurice Ravel.
Honegger's muziek, met zowel Franse als Duitse invloeden wordt gekenmerkt door een groot gevoel voor vorm, waarin hij diverse muzikale technieken van zijn tijd combineerde. Zijn muziek staat in dienst van zijn humanistische opvattingen die geheel in lijn zijn met de grote vragen van de twintigste eeuw.

Une Cantate de Noël was een opdrachtstuk van het Kamerorkest Basel en het zou Honegger's laatste werk worden. Deze, helaas veel te weinig uitgevoerde kerstmuziek uit 1953, begint somber, zelfs duister maar eindigt met de hartverwarmende klanken van een heerlijke medley van Franse en Duitse kerstliederen waarvan de teksten afkomstig zijn uit verschillende liturgische en populaire kerstliederen. Een verbinding van Duitse en Franse teksten was in 1953 (slechts acht jaren na het einde van de tweede wereldoorlog) ronduit gedurfd te noemen, maar het maakte deze cantate een baken van hoop.
Kortom; indrukwekkende kerstmuziek!!

**Evelyn Glennie (1965-); deze dove percussioniste is de eerste in de muziekgeschiedenis die met succes een fulltime carrière als solo-percussionist heeft weten op te bouwen.
Ze treedt met de grootste dirigenten, orkesten en artiesten overal ter wereld op, en nam vele albums op die haar veel prijzen opleverden.
Meer dan 140 vooraanstaande componisten hebben werk voor haar gecomponeerd. Naast het uitvoeren van muziek, geeft ze les (oa geluidstherapie), ontwerpt ze sieraden en weet ze ook nog tijd te vinden om oa te lobbyen bij de regering over politieke kwesties die uiteenlopen van muziekonderwijs tot parkeerrechten voor motorfietsen (ze is een enthousiast motorrijder). In 1993 ontving deze bezige bij voor haar vele activiteiten de OBE (Officer of the British Empire), later werd ze gepromoveerd tot 'Dame Commander' voor haar verdiensten op het gebied van muziek, en heeft tot op heden overladen met internationale onderscheidingen.
Evelyn Glennie componeerde A little Prayer in 1993. Met dit kleine werk voor marimba wilde Glennie de zachte en intieme klanken van dit slagwerkinstrument een grotere bekendheid geven.

A Little Prayer for Marimba:

Marimba; is een aan de xylofoon verwant muziekinstrument uit de familie van de idiofonen. Marimba's (houten) staven/toetsen, ze worden zowel in volksmuziek als in klassieke muziek gebruikt. De marimba kan worden beschouwd als de alt- of basversie van een xylofoon. Er zijn marimba’s van verschillende omvang, de grootste is de concertmarimba die een omvang van ruim vijf octaven heeft.De marimba wordt bespeeld met één tot wel vier stokken in elke hand. De stokken kunnen met harder of zachter materiaal bekleed zijn, wat verschillende klankkleuren tot resultaat heeft. Een bespeler kan een verbazingwekkende meerstemmigheid en virtuositeit bereiken. 

*Carlos Nakai(1946):
is een Amerikaanse fluitist, afstammeling van de inheemse IndianenNavajo / Ute-stam.
Sinds 1983 heeft hij al meer dan 30 albums met originele werken voor fluit uitgebracht, die in miljoenen-oplagen werden en nog steeds worden verkocht!
Nakai's muziek, die tot de Nea age muziek gerekend wordt, is geïnspireerd door de fantastische traditionele Indiaanse muziekdie hij vermengt met synthesizers, gezangen en geluiden uit de natuur.
New age muziek (vanaf de jaren '80 van de twinigste eeuw opgekomen) is een niet duidelijk gedefinieëerde muziekstijl die verwant is aan de new age-beweging. Zij heeft als doel de luisteraar te laten ontspannen, en leent zich ook goed om er op te mediteren.
De vaak kalme New age muziek wordt gekenmerkt door instrumentale en vocale melodieën, die erg lang, bijna oneindig lang kunnen duren. Deze melodeën worden vaak vermengd met rustgevende geluiden uit de natuur en herhalende klankstructuren, en waarin met regelmaat ook de niet-Westerse wereldmuziek (met oaTibetaanse klankschalen, Chinese en Japanse instrumenten of de Indonesische Gamelan) te horen is.
Nakai ontwikkelde een systeem van tabulatuurnotatie, algemeen bekend als Nakai-tabulatuur, dat kan worden gebruikt om Indiaanse muziek weer te geven in een notatie die vergelijkbaar is met die van westerse klassieke muziek.
Voor zijn inzet voor de ethnische muziek is Nakai overladen met prestigieuze prijzen en onderscheidingen, waaronder maar liefst 11 Grammy Awards! Nakai is dan ook bekend als een van de "meest productieve en innovatieve artiesten" binnen zijn genre.
In het meesterwerk "Song for the Morning Star" (onderdeel van de bejubelde Canyon-trilogy; dit album ging maar liest meer dan 1.000.000 keer over de toonbank) laat Nakai op imposante wijze het geluid van de cederfluit, die weergalmt in de canyons en valleien van het uitgestrekte zuidwesten klinken. Deze muziek weet te kalmeren en voert de luisteraar naar de grenzeloze rijken van de verbeelding...........

Philip Glass is een hedendaagse Amerikaanse componist, die tot een van de pioniers van de minimal music wordt gerekend, later zou hij zelfs uitgroeien tot hét icoon van de minimal music (dat bestaat uit kleine, herkenbare motiefjes die eindeloos herhaald. worden. Deze aanpak leidt tot hypnotiserende, meditatieve en vaak lange composities. Hierin worden de componisten onder meer beïnvloed door jazz en muziek uit India en Bali. Aanvankelijk riep minimalistische muziek veel weerstand op, maar tegenwoordig worden de eerste minimalisten tot de grootste componisten van de twintigste eeuw gerekend. De periode tussen 1946 en 1988 vormt het hoogtepunt van deze stroming. Minimalistische muziek heeft grote invloed uitgeoefend op de klassieke muziek, de populaire muziek en de filmmuziek).
De vader van Philip had een platenzaak, en groeide op met de muziek van zijn vader, waaronder moderne componisten als Igor Stravinsky en Dmitri Sjostakovitsj. Glass ontving ook fluitles.
Op 15-jarige leeftijd begon Glass een studie wiskunde en filosofie aan de Universiteit van Chicago, die hij in 1956 afrondde. Vanaf 1962 begon Glass een muziekstudie aan Juilliard in New York, waarna hij naar Parijs trok om daar verder te studeren. In Parijs maakte hij kennis met de Indiase sitarspeler, waardoor Glass geïnspireerd raakte door de ritmisch complexe muziek uit India.
Glass kon lang niet genoeg geld verdienen met zijn radicale muziek. Hij had een rits baantjes als taxichauffeur en loodgieter en had hij een verhuisbedrijf met zijn neef.
Financiële giften uit binnen en buitenland maakten het voor Glass mogelijk zich uitsluitend met componeren bezig te houden.
Glass is een zeer belangrijk en succesvol componist van opera's (oa Einstein on the Beach en Satyagraha), filmmuziek (voor films als Koaanisqatsi, The Hours, en The Illusionist), kamermuziek, soloconcerten. Door de muziek van oa Philip Glass zijn miljoenen mensen over de hele wereld geïnteresseerd geraakt in moderne klassieke muziek.
Mad Rush: werd geschreven voor het orgel van de kathedraal van St. John the Divine (New York) ter gelegenheid van de eerste openbare toespraak van de Dalai Lama in Amerika in 1979. Mad Rush kan worden gezien als een uiting van onze hectische moderne levensstijl . In dit werk worden de thema's vrede en chaos met elkaar verweven; meditatief en subliem. Philip Glass; ".......de twee contrasterende thema's vertegenwoordigen " het spel van de toornige en vreedzame godheden in het Tibetaans boeddhisme ".............

*Georg Deuter/Chaitanya G. Deuter (1945-) is een Duitse new age- instrumentalist/zanger/componist die wereldwijde bekenheid geniet vanwege zijn meditatieve stijl waarin hij oosterse en westerse muziekstijlen vermengt; op zoek naar muzikale sereniteit.
Als kind leerde Deuter zichzelf als kind gitaar, mondharmonica en fluit spelen.
In 1971 komt zijn eerste album uit. Hij reisde de wereld rond op zoek naar spirituele verlichting en muzikale ervaring, met name opnames in Poona, India terwijl hij in de ashram van Osho woonde. Als leerling werkte hij nauw samen met zijn goeroe, naam hij zijn spirituele naam aan en componeerde hij muziek die tijdens verschillende meditatietechnieken werd gebruikt.
Nadat Deuter in de jaren '80 naar het Westen was teruggekeerd, woonde hij op verschillende plaatsen voordat hij uiteindelijk naar Santa Fe, New Mexico, verhuisde.
Coucher de lune (afkomstig van het album Illumination of the Heart) is een van Deuter's meesterwerken waarin Deuter oa zijn eigen stem gebruikt en mixt om een sfeer van oneindigheid te creëren. Een koorgroep zingt een gezang waarbij een samensmelting van Gregoriaanse en Afrikaanse vocale gezangen wordt overgebracht in een intrigerende mix van oud en nieuw, altijd op zoek naar het mysterie tussen geluid en stilte.
Deuter; "....“Meine Musik ist eine dauernde Annäherung an die Stille.”

*Kinan Azmeh (1976-); behaalde diploma’s voor uitvoerend musicus aan de Syrische Hoge school voor Muziek en elektrotechnisch ingenieur aan de Universiteit van Damascus. Hij vervolgde zijn klarinetstudies aan de uiterst prestigieuze Juilliard School in New York en behaalde een Master in muziek aan de Universiteit van New York.
Azmeh is als klarinettist actief in klassieke muziek, jazz en wereldmuziek.
Hij speelde als solist met wereldberoemde orkesten als de New York Philharmonic, het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks, en het West-Eastern Divan Orchestra (dat bestaat uit een wisselende bezetting van jonge musici uit het Midden-Oosten).
Samen met anderen richtte hij de Kinan Azmeh CityBand en het Ensemble Hewar op; , hunmuziek balanceert tussen klassiek, jazz en muziek uit het Midden-Oosten; zij vertegenwoordigen een opkomende generatie kosmopolitische Arabische muzikanten die de melodische aspecten van Arabische muziek doordrenken met de westerse genres van jazz en klassieke muziek. Het resultaat is een bruisende mix van zowel gecomponeerde als geïmproviseerde werken die sterk in het heden passen en toch emblematisch zijn voor de invloeden en tradities uit het Midden-Oosten.............
Deze in Syrië geboren klarinettist en componist wordt internationaal geroemd om zijn intense, bezielde optredens. Hij weet, door verschillende stijlen en muziekinstrumenten uit diverse culturen met elkaar te combineren, en zo op een vaak indrukwekkende manier verbinding tot stand te brengen. Azmeh is tevens artistiek leider van de Damascus Festival Chamber Players, een ensemble dat eigentijdse muziek uit de Arabische wereld speelt. Als componist heeft hij werken geschreven voor klarinet solo, voor orkest en kamermuziekensembles. Verder schreef hij muziek voor film en dans. Azmeh was in Nederland eerder oa te zien bij Podium Witteman Live met strijkkwartet Fuse , op het Morgenland Festival en het Bimhuis.
Azmeh; "Muziek is voor mij een vorm van expressie waarin het persoonlijke en het professionele onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Onze instrumenten zijn tenslotte ons beste middel om onze individuele stemmen te uiten... en we proberen het individu samen te voegen met het collectief, dat natuurlijk werk nodig heeft - een werk waar we veel van genieten."
**Een terecht groot appalus voor de betoverende zang van de Syrische opera-zangeres Dima Orsho en het Hewar Ensemble voor hun prachtige uitvoering van Kinan Azmeh's; Needless to Say:

Ensemble Hewar; met als gast; de wereldbeoemde Djivan Gasparian met zijn altijd prachtig weemoedig klinkende doedoek (een dubbelriet- instrument, gemaakt van abrikozenhout dat als melodie-instrument gebruikt wordt. Dit karakteristieke instrument laat het weemoedige geluid van de Armeense volksmuziek horen),
Issam Rafea op de oud (spreek uit als oet, dit peervormige snaarinstrument is de voorouder van de luit en de gitaar, en het wordt al meer dan 5000 jaren!! bespeeld in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en in landen als Griekenland en Turkije, de darmsnaren, getokkeld met een plectrum, zijn vastgemaakt aan een spanning (gitaarachtige) brug op de buik van het instrument.), Kinan Azmeh-klarinet, Andreas Müller-contrabas

In 1998 richtte de wereldberoemde meestercellist Yo-Yo Ma het Silkroad Ensemble op.
Yo-Yo-Ma (vele malen met Grammy Awards onderscheiden) is een echte cosmopoliet; geboren in Parijs en op zeven-jarige leeftijd naar New York verhuisd. Hij komt uit een muzikale familie, zijn Chinese moeder was zangeres en zijn eveneens Chinese vader was componist en dirigent.
Yo-Yo-Ma vond dat de snelle globalisering tot verdeeldheid leidde, maar dat dit ook bijzondere mogelijkheden voor samenwerking bood.
Om deze dynamiek te begrijpen, richtte hij, met de historische Zijderoute als voorbeeld voor culturele samenwerking - voor de uitwisseling van ideeën, tradities en innovatie over de grenzen heen het Silkroad Ensemble op, waarin hij muzikanten uit de landen van de Zijderoute samenbracht om een nieuw artistiek idioom te creëren: een muzikale taal gebaseerd op verschil, een metafoor voor de voordelen van een meer verbonden wereld.

Deze kunstenaars van dit Silkroad Ensemble stelden zich een simpele, initiële vraag:
"Wat gebeurt er als vreemden elkaar ontmoeten?"
En zo werd Silkroad geboren, als zowel een reizend ensemble bestaande uit muzikanten van wereldklasse van over de hele wereld (inmiddels met Grammy Awards bekroond), als een non-profit organisatie met sociale impact die werkt aan een positieve impact over de grenzen heen door middel van kunst. Zij willen door radicale culturele samenwerking en kunsteducatie van hoge kwaliteit helpen bouwen aan een meer hoopvolle en inclusieve wereld.

De organisatie; "............Silkroad's muziek is modern en oud, vertrouwd en buitenlands, traditioneel en vernieuwend, puttend uit stijlen van over de hele wereld om een ​​nieuwe muzikale taal te creëren die de samenleving van de 21e eeuw weerspiegelt. Als we samen muziek maken, luisteren we naar onze verschillen, verbinden we ze en creëren we er betekenis uit..............

Ik wens u met al deze overweldigende muziekwerken heel veel luistergenot. Fijne feestdagen en alvast een goed, vredig en creatief 2023!

Met vriendelijke groet,

Coen Jansen