Klassieke rubriek van Coen Jansen | Aflevering 10

In deze tweede aflevering over Amerika aandacht voor een muzikale alleskunner; componist (die op zeer virtuoze wijze invloeden uit de romantiek,het modernisme, en de jazz met elkaar wist te verbinden), meester-pianist, docent, internationaal gevierd en uiterst charismatisch top-dirigent van een ongelooflijk groot aantal toporkesten (waarbij hij vele keren de complete symfoniën van Gustav mahler heeft uitgevoerd en opgenomen, waarmee hij aan de wieg stond van de grote, wereldwijde Mahler-hausse); Leonard Bernstein; studeerde aan Harvard University bij Walter Piston en aan het Curtis Institute of Music in Philadelphia. Hij schreef een aantal musicals in de jaren veertig en voltooide in 1943 zijn eerste grote werk; Symfonie nr.1, "Jeremiah".

In 1957 beleefde hij internationaal succes met zijn overbekende musical West Side Story, dat tot op de dag van vandaag nog steeds met zeer veel succes wordt opgevoerd. Na zijn aanstelling als chef-dirigent van het New York Philhamonic in 1957, had Bernstein nog vrij weinig tijd om muziek te componeren. Bernstein wierp zich al vanaf de jaren vijftig op als groot pleitbezorger van de muziek van Amerikaanse eigentijdse componisten, in het bijzonder van Aaron Copland, waarmee hij zeer nauwe banden onderhield. Nadat hij ontslag nam in 1969, stortte hij zich weer volledig op het schrijven van muziek. Naast zijn enorm populaire West Side Story, schreef hij ook het bekende, en hieronder te beluisteren en te bekijken; Candide.

Vaak dirigeerde hij met veel succes ook eigen werk. Hoewel Bernstein een voortreffelijke pianist was heeft hij nooit een solocarrière geambieerd; hij trad veel vaker op als dirigent dan als pianist, en voor het dirigeren ontving hij dan astronomische bedragen. Bernstein had een klein repertoire waarbij hij in het concert soleerde en zittend bijde piano het orkest dirigeerde. Zo heeft hij onder andere oa Rhapsody in Blue en het Pianoconcert in F van Gershwin, en het Pianoconcert in G van Ravel vaak uitgevoerd.

Bernsteins laatste jaren waren ontzettend succesvol. Hij werd over de hele wereld overladen met prijzen, onderscheidingen en erefuncties, nam ongelooflijk veel muziek op en richtte overal festivals en muziekscholen op. Bernstein heeft zich zijn hele leven uitgesproken over diverse maatschappelijke thema’s. Hij was een openlijk tegenstander van de Vietnamoorlog, streed tegen racisme, voor civiele rechten, en was betrokken bij diverse maatschappelijke organisaties, waaronder de Black Panter Party.

Op 19 augustus 1990 dirigeerde Bernstein zijn laatste concert, twee maanden later, op 9 oktober, kondigde hij aan dat hij zou stoppen met dirigeren. Vijf dagen later stierf hij na een hartaanval veroorzaakt door de kanker. Hij werd begraven op de Greenwood Cemetery, naast zijn vrouw.

*Candide; Candide was oorspronkelijk bedacht door Lillian Hellman als een toneelstuk met incidentele muziek naar het gelijknamige boek van Voltaire, waarin oa de kerk en de aristocratie op de hak genomen worden, en Bernstein was hier meteen dermate enthousiast over, dat hij Hellman ervan overtuigde om het als een "komische operette" te herschrijven. De tekst van de aria "I Am Easily Assimilated" werd geschreven door Leonard en Felicia Bernstein. Candide ging in premiere op Broadway als musical op 1 december 1956 en was meteen een groot succes, niet in de laatste plaats door de fantastische muziek van Bernstein, waarin hij op meesterlijke wijze volksmuziek, jazz, symfonische muziek emt elkaar verbindt.

Cunegonde's technisch zeer veeleisende coloratura-aria "Glitter and Be Gay" is een favoriet paradepaardje voor veel sopranen. Deze aria levert enige problemen op. Sommige van de bloemrijke passages zijn erg ingewikkeld. Theatraal vereist het een uitgebreide komische enscenering, waarin Cunegonde zich siert met juwelen terwijl ze zingt en danst op het podium, en een satirische kwaliteit heeft die een uitdaging is om op te treden. June Anderson, de sopraan was tijdens deze uitvoering zwaar ziek met hoge koorts en keelpijn, maar desondanks trad ze toch op, met het aloude adagium; "The show must go on" in gedachte. en hóe...

Een prachtige legendarische live-concertuitvoering, waarbij het zing en speelplezier er vanaf spat, door een wereldcast en toporkest olv de componist himself; het absurdistische verhaal wordt door Leonard Bernstein (in het Engels) zélf ingeleid.

Ik wens u heel veel kijk- en luisterplezier.

Met vriendelijke groet,

Coen Jansen

Wat is Ledenservice ZuidZorg?

Ledenservice ZuidZorg is een zelfstandige vereniging die er is voor en door onze leden. We zetten ons in op het gebied van welzijn en zelfredzaamheid.

Dit doen we door het voorzien van informatie en kennis, het organiseren van activiteiten en het aanbieden van een relevant ledenpakket.